മോണ്സിനടുത്തുള്ള ഹൈനോള്ട്ടിലുള്ള സിറ്റിയോക്സിന്റെ ക്രമത്തില്പ്പെട്ടതാണ് ഔവര് ലേഡി ഓഫ് കാംബ്രോണ്. 1322ല് ഒരു മനുഷ്യന് ഈ രൂപത്തില് അടിച്ചപ്പോള് രക്തമൊഴുകിയതായി പാരമ്പര്യം പറയുന്നു.
ബ്ലാഞ്ച് നദിതീരത്താണ് കാംബ്രോണ് ആശ്രമം. ക്ലെയര്വോക്സിലെ സെന്റ് ബെര്ണാര്ഡിന്റെ മകളുടെ വീടായിരുന്നു ഇത്. ബെല്ജിയത്തിലെ ഹൈനൗട്ടിലെ കാംബ്രോണ്കാസ്റ്റിയോയിലെ മോണ്സില് നിന്ന് കുറച്ച് അകലെയായിരുന്നു ഇത് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്, കൂടാതെ അത് നിര്മ്മിച്ച ഭൂമിയില് നിന്നാണ് അതിന്റെ പേര് സ്വീകരിച്ചത്. വലെന്സിയെന്സിലെ ഫോണ്ടെനെല്ലെയിലെ ആശ്രമങ്ങളിലും മറ്റ് ആറ് സ്ഥലങ്ങളിലും കാംബ്രോണിന് പുത്രി ഭവനങ്ങളുണ്ടായിരുന്നു. കാംബ്രോണില് മുമ്പ് ആദരിക്കപ്പെട്ട ഔവര് ലേഡിയുടെരൂപം നിരവധി അത്ഭുതകരമായ രോഗശാന്തികള്ക്ക് പേരുകേട്ടതായിരുന്നു. 1550ല് മോണ്സില് രാജകുമാരന്റെ പാര്ക്കിന്റെ ഒരു ഭാഗത്ത് ഔവര് ലേഡി ഓഫ് കാംബ്രോണിന് സമര്പ്പിച്ചിരിക്കുന്ന ഒരു ചാപ്പല് നിര്മ്മിച്ചു.
തുടര്ന്നുള്ള നൂറ്റാണ്ടുകളില് മോണ്സിലെ മജിസ്ട്രേറ്റുകള് ദേവാലയത്തിനായി മനോഹരമായ ഒരു വാതില് നിര്മ്മിക്കുകയും മറ്റ് അലങ്കാരങ്ങള് ചേര്ക്കുകയും ചെയ്തു. 1559ല്, കള്ളന്മാര് ചാപ്പലില് അതിക്രമിച്ചു കയറി അവിടെ ഉണ്ടായിരുന്ന വിലപിടിപ്പുള്ളതെല്ലാം കവര്ന്നെടുത്തു.
ഫ്രഞ്ച് വിപ്ലവത്തിനുശേഷം, മതപരമായ സേവനങ്ങള്ക്കായി നല്കിയിരുന്ന എല്ലാ സ്വത്തുക്കളും ഭരണകൂടം പിടിച്ചെടുത്തപ്പോള് കാംബ്രോണ് മാതാവിന്റെ ഈ ചാപ്പലും നഷ്ടമായി.. മരവും ഇരുമ്പും ഈയവും എല്ലാം നീക്കം ചെയ്തതിനുശേഷം ഇത് പൊളിച്ചുമാറ്റി. അള്ത്താരയെ അലങ്കരിച്ചിരുന്ന മാതാവിന്റെ രൂപം പിന്നീട് മോണ്സിലെ സെന്റ് എലിസബത്തിന്റെ പള്ളിയില് സ്ഥാപിച്ചു. കാംബ്രോണിലെ ആബി 18ാം നൂറ്റാണ്ടില് പുനര്നിര്മ്മിച്ചു, പക്ഷേ 1783ല് വിശുദ്ധ റോമന് ചക്രവര്ത്തി ജോസഫ് രണ്ടാമന് അത് ഒഴിപ്പിക്കാന് ഉത്തരവിട്ടു. പിന്നീട് അത് ഒരു ധനികന് വിറ്റു, അദ്ദേഹം ആ സ്ഥലത്ത് ഒരു മാളിക പണിതു, 1993ല് വിശുദ്ധവും ഒരിക്കല് ആദരണീയവുമായ സ്ഥലത്തെ പൈരി ദൈസ എന്നറിയപ്പെടുന്ന ഒരു പൊതു മൃഗശാലയുടെ സ്ഥലമാക്കി മാറ്റുന്നതുവരെ ഭൂമി അദ്ദേഹത്തിന്റെ കുടുംബത്തിന്റെ കൈകളില് തുടര്ന്നു.
കാംബ്രോണിനെക്കുറിച്ച് പറയുന്ന ഒരു കഥ ഇപ്രകാരമാണ്: പതിമൂന്നാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ തുടക്കത്തില് വിശ്വാസം സ്വീകരിച്ച വില്യം എന്ന വ്യക്തിയെ ഹൈനൗട്ട് കൗണ്ട് ജോലിക്കെടുത്തു. ഒരിക്കല് അദ്ദേഹം യാത്ര ചെയ്യുമ്പോള്, കാംബ്രോണിലെ ആബിയില് നിര്ത്തി. ഒരു മുറിയില് മാതാവിന്റെ ചിത്രം കണ്ട് കോപാകുലനായി അയാള് തന്റെ പൈക്ക് ഉപയോഗിച്ച് കന്യാമറിയത്തിന്റെ രൂപം വെട്ടിമുറിച്ചു.
അയാള് പിടിക്കപ്പെടുകയും പിന്നീട് ആരോപണങ്ങള് നിഷേധിച്ചതിനാല് വിട്ടയക്കപ്പെടുകയും ചെയ്തു.നാല് വര്ഷത്തിന് ശേഷം ഒരു വൃദ്ധന് ദൈവമാതാവിനോട് ചെയ്ത അപമാനത്തിന് പ്രതികാരം ചെയ്യാന് പ്രചോദിതനായി. അദ്ദേഹം കാംബ്രോണിലെ മഠാധിപതിയുമായി കൂടിയാലോചിക്കുകയും പിന്നീട് ഹൈനൗട്ട് കൗണ്ടിനോട് കുറ്റാരോപിതനായ മനുഷ്യനുമായി പോരാടാനുള്ള അനുമതി തേടുകയും ചെയ്തു.